Posiedzenie Doradczego Komitetu Prawnego

Podczas posiedzenia omówiono zagadnienia dotyczące wyzwań i uwarunkowań prawnych w dziedzinie prawa międzynarodowego kosmicznego w kontekście dynamicznego rozwoju technologii kosmicznych, dopuszczenia podmiotów prywatnych do operowania w przestrzeni kosmicznej oraz dalekosiężnych planów eksploatacji naturalnych zasobów przestrzeni kosmicznej (tzw. górnictwo kosmiczne) oraz budowy baz na Księżycu. Podjęto również próbę oceny dorobku prawa międzynarodowego kosmicznego poprzez odniesienie się do prac ONZ w tej dziedzinie, na forum Komitetu NZ ds. Pokojowego Wykorzystania Przestrzeni Kosmicznej (COPUOS), Podkomitetu Prawnego COPUOS oraz Grupy Roboczej ds. Prawnych Aspektów Działalności związanej z Zasobami Kosmicznymi.

Członkowie Komitetu wymienili się poglądami i przedstawili propozycje w sprawie ujęcia normatywnego działalności związanej z wydobywaniem zasobów kosmicznych i ochrony Dziedzictwa Księżycowego. Dyskusję na powyższe tematy poprzedziła prezentacja zawierająca przegląd wybranych informacji dotyczących Księżyca w kontekście ujęcia normatywnego kwestii wydobycia zasobów kosmicznych i ochrony Dziedzictwa Księżycowego.

Przeanalizowane zostały założenia Artemis Accords m.in. w świetle postanowień Układu o zasadach działalności państw w zakresie badania i użytkowania przestrzeni kosmicznej łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi, sporządzonego w Moskwie, Londynie i Waszyngtonie dnia 27 stycznia 1967 r., Dz. U. z 1968 r. Nr 14, poz. 82 oraz Deklaracji zasad prawnych w dziedzinie działalności państw w badaniu przestrzeni kosmicznej przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne NZ dnia 13 grudnia 1963 r.

W związku z inicjatywą Polski ws. wypracowania instrumentu prawnego na rzecz ochrony Dziedzictwa Księżyca, która została przedstawiona w listopadzie 2024 r. na forum Zespołu Zadaniowego ds. Konsultacji Księżycowych (ATLAC) działającego pod auspicjami Committee on the Peaceful Uses of Outer Space (COPUOS), podjęto próbę wypełnienia luki prawnej w obszarze międzynarodowego prawa kosmicznego w zakresie ochrony dziedzictwa przestrzeni kosmicznej. Członkowie Komitetu dyskutowali także nad możliwymi rozwiązaniami prawnymi z innych dziedzin prawa międzynarodowego, które mogłyby służyć za punkt wyjściowy przy opracowywaniu potencjalnego modelu prawnego regulującego działalność wydobywczą na Księżycu i ochronę Dziedzictwa Księżyca.

***

Doradczy Komitet Prawny przy Ministrze Spraw Zagranicznych został utworzony w 1999 r. W jego skład wchodzi aktualnie 15 członków będących wybitnymi teoretykami i praktykami prawa. Komitet udziela opinii dot. szczególnie istotnych zagadnień prawa międzynarodowego, prawa unijnego oraz prawa wewnętrznego.

Foto: Konrad Laskowski/MSZ