TU/e - Technische Universiteit Eindhoven

01/28/2025 | Press release | Distributed by Public on 01/28/2025 16:06

Dankzij cancer on a chip technologie begrijpen we beter hoe kanker werkt

Dankzij cancer-on-a-chip-technologie begrijpen we beter hoe kanker werkt

28 januari 2025

Tijdens zijn promotieonderzoek onderzocht biomedisch ingenieur Mohammad Jouybar hoe je specifieke organ-on-a-chip of zelfs cancer-on-a-chip devices kunt bouwen.

Mohammad Jouybar toont de chip waarmee hij zijn onderzoek naar borstkanker heeft gedaan. Foto: Bart van Overbeeke

Als je aan kankeronderzoek denkt, gaan je gedachten al snel naar biologische tests, medicijntests en patiëntenstudies. Maar wat als we techniek zouden kunnen gebruiken om te ontdekken hoe kankercellen erin slagen de tumor te verlaten om door ons lichaam te dwalen? Als we weten hoe ze dat doen, kunnen we ze meteen stoppen. De relatief nieuwe organ-on-a-chip-technologie stelt onderzoekers zoals Mohammad Jouybar in staat om een biomechanisch model van specifieke gevallen uit het menselijk lichaam te bouwen om nauwkeurig te bestuderen hoe kanker zich gedraagt.

TU/e-onderzoeker Mohammad Jouybar is als ingenieur vanaf het begin van zijn carrière zeer gemotiveerd om een verschil te maken in de gezondheidszorg.

Mohammad Jouybar aan het werk in het Microfab laboratorium. Foto: Bart van Overbeeke

Jouybar vertelt: "Toen ik op zoek was naar een PhD, was het aanbod van Jaap den Toonder om een organ-on-a-chip onderzoeksmodel te bouwen precies wat ik zocht. Hoewel ik nooit had verwacht dat ik als bio-ingenieur in de werktuigbouwkunde zou werken, paste het perfect bij me."

Organ-on-a-chip technologie

"De organ-on-a-chip-technologie is nog relatief nieuw op het gebied van ziektemodellering en therapeutisch testen. Ik denk dat het al zo'n vijftien jaar bestaat", zegt Jouybar. "Het wint vooral aan belang als alternatief of aanvulling op diermodellen. Het is een ethischere en goedkopere keuze om dezelfde inzichten te krijgen."

Organ-on-a-chip biedt een slimmer, ethisch en kosteneffectief alternatief voor dierproeven.

Mohammad Jouybar

Health Week (28 januari - 4 februari) kankeronderzoek in de schijnwerpers

Close-up van de chip die gebruikt is in het borstkankeronderzoek. In de linker vakjes werd materiaal met de kankercellen geplaatst. In de lange canule in het midden werden de bloedvaten gegroeid. De vloeistofstromen werden daarop aangesloten. Vervolgens kon dan in de rechtervakjes in het weefsel gemeten worden hoeveel kankercellen door de vaten zijn gemigreerd. Foto: Bart van Overbeeke

"Dat is wat me intrigeerde toen ik tijdens mijn MSc-studie in Milaan leerde werken met de technologie, en waarom ik actief op zoek ging naar een PhD om met deze technologie te werken."

In een orgaan-op-een-chip laten onderzoekers meestal menselijke orgaancellen groeien in een hydrogel en/of in kleine microkanaaltjes. Omdat ze de cellen laten groeien, kunnen ze precies bepalen welk type cellen ze naast elkaar laten groeien en welke specifieke biomechanische signalen ze moeten toepassen, zoals de bloedstroom binnen kanalen of mechanische rek die de cel-op-cel-interactie beïnvloedt.

Effectief inzoomen op een enkele functie van een orgaan of een enkel mechanisme dat ze willen bestuderen.

Famelab & uitleg over organ-on-a-chip

Misschien heb je al eens van Mohammad Jouybar gehoord, want met zijn onderzoek pitch won hij de publieksprijs in de Nationale Famelab competitie 2020. Deze jaarlijkse wedstrijd stimuleert jonge onderzoekers om hun onderzoek te delen met een breed publiek.

"Er zijn veel startups die de kans hebben gegrepen om organ-on-a-chip, of zelfs kanker-op-een-chip-modellen te maken voor regelmatige tests in klinische omgevingen. De industrie heeft echter nog geen standaard organ-on-a-chip-model onder de beschikbare modellen. Dat maakt het moeilijk om resultaten te beoordelen en te vergelijken."

"Ook in de academische wereld willen we nieuwe situaties bestuderen. Daarvoor zullen we altijd innovatieve modellen moeten maken. En dat is ook wat ik tijdens mijn promotietraject heb gedaan."

Eerste model

Er zijn verschillende modellen die Jouybar ontwierp, bouwde en kweekte voor zijn PhD. Jouybar: "Mijn doctoraat was in het begin niet erg gedefinieerd of gedetailleerd. Het team wilde de uitgezaaide fase van kankers bestuderen. En dat is niet een enkele gebeurtenis die plaatsvindt, maar eerder een cascade van opeenvolgende processen."

De uitgezaaide fase van kanker is geen enkele gebeurtenis - het is een trapsgewijs proces.

Mohammad Jouybar

Mohammad Jouybar plaatst een sample in de incubator voor metingen in het Mircrofab lab. Foto: Bart van Overbeeke

Bij metastase breken kankercellen los van waar ze zich voor het eerst vormden (primaire kanker), reizen ze door het bloed- of lymfesysteem en vormen ze nieuwe tumoren (uitgezaaide tumoren) in andere delen van het lichaam. De uitgezaaide tumor is hetzelfde type kanker als de primaire tumor.

"Jaap den Toonder vroeg me om een model te ontwerpen en te bouwen om te bestuderen hoe borstkankercellen hun tumor verlaten, het weefsel binnendringen en in de bloedbaan terechtkomen. We wilden bestuderen hoe deze cellen vanuit het melkkanaal de bloedbaan binnendringen."

Het team koos ervoor om borstkanker te bestuderen - ductaal carcinoom in situ - omdat het veel voorkomt en een goede zaak is voor het bestuderen van het metastatische proces.

"We weten dat de kankercellen de bloed- of lymfevaten binnendringen, maar over hoe sommige van deze stappen plaatsvinden, vooral de eerste invasiestappen, is niet veel bekend. En als de cellen eenmaal in de bloedbaan terechtkomen, kunnen ze overal naartoe reizen", zegt Jouybar.

"We konden natuurlijk niet het hele proces nabootsen op onze chip. Dus we concentreerden ons op de eerste stap van metastase omdat er weinig over bekend was."

De kleine afmetingen van de chips maken modellen met een hogere verwerkingscapaciteit mogelijk, inclusief meerdere chips. De multi-Lumina-Chip bevat 9 afzonderlijke chips op een platform, compatibel met pipetteren over meerdere kanalen. Foto: Mohammad Jouybar

Het bouwen van de cancer-on-a-chip

De eerste stap is het bouwen, of beter gezegd laten groeien, van de elementen van cancer-on-a-chip. In dit geval bevinden de kankercellen zich in een microkanaal in de chip, waarbij het borstkanaal wordt nagebootst, waarbij de omringende hydrogel het structurele (stromale, red.) weefsel nabootst en de aangrenzende microkanalen de kleine bloedvaten nabootsen.

Jouybar fabriceerde de cirkelvormige dwarsdoorsnedekanalen op een chip , een vergelijkbare geometrie die wordt aangetroffen in menselijke bloedvaten. Vervolgens kon hij de stroming door deze kanalen variëren om het effect van verschillende soorten stromen op bloed- of lymfevatencellen te bestuderen.

"In een van onze onderzoeken heb ik aangetoond dat de stroomsnelheid een effect heeft op de oriëntatie van cellen die de bloed- of lymfevaten bekleden die we op de chip laten groeien. De chip is 2-3 vierkante centimeter groot, maar de vaten hebben een diameter van tientallen tot honderden micrometers. Net als de minuscule vaatjes in het weefsel dat we willen bestuderen."

Het model laten groeien om levend weefsel na te bootsen is een uitdaging op zich. "We hadden verschillende componenten in het model: de borstspieren, het omliggende weefsel en de bloedvaten. De truc bij het bouwen van het model met al die componenten naast elkaar was om het bouwen van die elementen te compartimenteren", zegt Jouybar.

"We gebruikten de faciliteiten in onze laboratoria, zoals een femtosecond-laser en 3D-suikerprinten, om de cirkelvormige geometrieën van de bloedvaten te bouwen. Bovendien moesten we ervoor zorgen dat de gefabriceerde reservoirs volledig werkten om de modellen aan te sluiten op de pompen voor de bloedstroom of gewoon voor het uitwisselen van kweekmedia."

Mohammad Jouybar met de chip voor de femtolaser waarmee de mallen voor de chips werden gemaakt. De mallen zijn van glas, de chips zelf van kunststof. Foto: Bart van Overbeeke

Lymfevaten erbij

In samenwerking met Amsterdam UMC begon Jouybar met het opnemen van niet alleen bloedvaten, maar ook nagebouwde lymfevaten in de cancer-on-a-chip-modellen.

Jouybar: "Dit was een eenvoudiger model vanuit de fabricage bekeken, omdat we een microkanaal in hydrogel hebben gemaakt met behulp van een dunne acupunctuurnaald. We voegden lymfekankercellen (B-cellymfoom) en fibroblasten toe aan een hydrogelmatrix."

"Vervolgens kweekten we het lymfatische microvat, bekleed met lymfatische endotheelcellen, in de hydrogel. Met dit model hebben we onderzocht hoe de specifieke fibroblasten en lymfatische cellen van donoren de bewegingen van kankercellen in en rond lymfevaten beïnvloeden."

De waarde van cancer-on-a-chip

"Afhankelijk van het type kanker dat je bestudeert, vanwege het brede onderzoeksgebied van de oncologie, een model bouwen om vragen te beantwoorden voor het specifieke type kanker en weefsel, of zelfs de specifieke patiënt die je bestudeert, de zogenaamde gepersonaliseerde geneeskunde", zegt Jouybar.

"De modellen helpen ons om de blinde vlekken in te vullen van hoe kanker ontstaat, zich ontwikkelt en beweegt."

Beide modellen richtten zich op de stap waarbij de kankercellen zich beginnen te verplaatsen van hun oorspronkelijke locatie, waar ze nog steeds zeer behandelbaar kunnen zijn, door het hele lichaam. De modellen helpen om te begrijpen wat er op een fundamenteel niveau gebeurt.

Deze kunnen ook helpen om te bestuderen welke soorten medicijnen de belangrijkste mechanismen van de kanker kunnen beïnvloeden. Dit opent geheel nieuwe gebieden van geneesmiddelenontwikkeling en behandelingen.

De cancer-on-a-chip-modellen helpen ons om de blinde vlekken in te vullen van hoe kanker ontstaat, zich ontwikkelt en beweegt.

Mohammad Jouybar

"Ik geniet erg van dit soort multidisciplinair onderzoek, waarbij medisch onderzoek, werktuigbouwkunde en biomedische technologie bij elkaar komen. We kunnen het een niet zonder het ander, en ik verwacht veel van hoe de techniek medisch onderzoek kan helpen en stimuleren", besluit Jouybar.

Mediacontact

Nicole van Overveld
(Press Officer)

Meer over gezondheid

Het laatste nieuws

Blijf ons volgen