Meer sneeuwval in Noordpoolgebied door opwarming

06 januari 2025

Terwijl in Nederland de sneeuwval afneemt, is dat in het hoge Noorden juist andersom: daar valt door de hogere temperaturen meer neerslag, meestal in de vorm van sneeuw.

Temperatuur en sneeuwval

De invloed van temperatuur op sneeuwval kent twee, tegengestelde, aspecten. Ten eerste is het natuurlijk zo dat hoe warmer de lucht is, hoe meer sneeuwval overgaat in regen. Dit effect speelt vooral bij temperaturen rondom 0 °C een belangrijke rol. Bij lagere temperaturen is echter een ander effect van belang, namelijk het gegeven dat warmere lucht meer waterdamp kan bevatten, en koudere lucht minder. Dit effect wordt weergegeven met de Clausius-Clapeyron relatie, die aangeeft dat elke graad opwarming overeenkomt met een 7% toename in de hoeveelheid waterdamp die de lucht kan bevatten. Meer waterdamp in de lucht gaat in het algemeen gepaard met meer neerslag, wat bij temperaturen ver onder nul betekent dat opwarming meer sneeuwval tot gevolg zal hebben. Beide effecten zijn schematisch weergegeven in afbeelding 1. Daarin is te zien dat de maximaal mogelijke sneeuwval het hoogst is bij temperaturen van enkele graden onder nul.

Geografische verdeling van sneeuwval

De temperaturen in het noordpoolgebied variëren nogal. In Siberië kan het 's winters -70 °C worden, maar in veel maritieme gebieden blijft het rond of net onder het vriespunt. In andere jaargetijden is het minder koud, tot soms temperaturen ver boven nul in de zomer. De neerslag in het noordpoolgebied bestaat dus uit een combinatie van regen en sneeuw, afhankelijk van de temperatuur. Als alle gebieden en seizoenen tezamen worden beschouwd dan blijkt dat er vooralsnog veel regio's zijn waar de temperaturen, vooral 's winters, ver onder nul blijven, en dit zijn de gebieden waar verdere opwarming juist tot meer sneeuwval zal leiden.